1. Home
2. Sinushoofdpijn of migrainehoofdpijn

Sinushoofdpijn of migrainehoofdpijn

Sinushoofdpijn en migraine worden vaak verward. Wat lijkt op een sinushoofdpijn met druk en een verstopte neus is in de realiteit vaak migraine. Meer nog, de cijfers zijn opmerkelijk. Mensen die last hebben van sinushoofdpijn blijken slechts in vier procent van de gevallen daadwerkelijk een sinusinfectie of sinusitis te hebben. In bijna negentig procent van die gevallen blijkt het daarentegen om migraine te gaan.

Sinuspathologie

De functie van de sinusholtes in het voorhoofd is nog niet helemaal duidelijk, maar onderzoekers gaan ervan uit dat ze dienen om de schedel minder zwaar te maken. Normaal gezien zijn ze enkel gevuld met lucht. Wanneer deze holtes echter geïnfecteerd raken, vullen ze zich met slijm of etter. Bij zo’n dertig procent van de mensen kunnen gezonde sinusholtes ook afwijkingen vertonen zoals een cyste of een zwelling. Artsen kunnen dus niet altijd op beeldvorming vertrouwen om een diagnose te stellen.

Sinushoofdpijn is eerder een klacht die patiënten melden dan een diagnostisch criterium. Neus-, keel- oorartsen (NKO-artsen) spreken eerder van een rinogene hoofdpijn. In de praktijk is de echte rinogene hoofdpijn echter zeldzaam en overgediagnosticeerd. De belangrijkste oorzaken van rinogene hoofdpijn zijn acute (rino)sinusitis en chronische (rino)sinusitis.

Symptomen sinusitis

De vier belangrijkste symptomen van acute sinusitis zijn een drukgevoel in het gelaat, een loopneus, een verstopte neus en verminderde reukzin (zoals bij covid). Voor een diagnose van sinusitis zijn minstens twee van deze symptomen nodig.

Noteer dat hoofdpijn op zich geen symptoom is van acute sinusitis. Wel kan hoofdpijn optreden als gevolg van een zwelling of verstopping in de sinusholtes. Acute sinusitis houdt minstens een week tot tien dagen aan en dat is beduidend langer dan een migraineuze episode. Chronische (rino)sinusitis kent dezelfde symptomen als de acute variant, maar houdt langer dan twaalf weken aan.

Oorzaak sinusitis

Sinusitis kan viraal, inflammatoir of infectieus van aard zijn. Acute rinosinusitis begint vaak als een gewone verkoudheid. In zo’n twee procent van de gevallen wordt dit een bacteriële infectie. Wanneer de symptomen langer dan tien dagen aanhouden en erger worden, kunnen artsen een antibioticum voorschrijven.

Chronische sinusitis, bijvoorbeeld als gevolg van een allergie, is eerder gelinkt aan een ontsteking. De sinusholtes raken geblokkeerd door zwelling, waardoor een ontstekingsreactie ontstaat. Artsen zullen in dit geval vooral steroïdale ontstekingsremmers voorschrijven. Een antibioticum zal geen soelaas bieden. In het uiterste geval kan een operatieve ingreep nodig zijn.

Verschil tussen sinushoofdpijn en migraine

Studies hebben aangetoond dat wat omschreven wordt als sinushoofdpijn in tachtig tot negentig procent van de gevallen migrainehoofdpijn blijkt te zijn. Het gaat om hoofdpijn in het midden van het gelaat met een drukgevoel onder of tussen de ogen, vaak gepaard met een verstopte of lopende neus.

Vooral de lokalisatie lijkt artsen op het verkeerde spoor te zetten. Het feit dat de pijn zich tussen of onder de ogen voordoet en dat er sprake is van een lopende of verstopte neus leidt artsen vaak naar een sinusdiagnose. Zowel bij sinusitis als bij migraine is er sprake van een overprikkeling van de trigeminuszenuw. Er zijn dus gelijkenissen die voor verwarring zorgen.

Diagnose

Wanneer migraine verkeerdelijk als sinusitis gediagnosticeerd wordt, krijgen patiënten vaak neussprays en antibiotica voorgeschreven. Omdat migraine doorgaans afneemt binnen de 72 uur, gaan velen ervan uit dat de antibiotica werkt en dat het effectief om sinusitis gaat. Dit bemoeilijkt de zaken alleen maar.

Het tijdsverloop is de beste indicator om migraine te onderscheiden van een sinusprobleem. Acute sinusitis houdt een week tot tien dagen aan en chronische sinusitis duurt langer dan twaalf weken. Een episode van migraine is veel beperkter in de tijd: typisch vier tot 72 uur.

Ook beweging kan helpen om het onderscheid te maken, want migraine verergert doorgaans wanneer de patiënt beweegt. Tot slot kunnen factoren als een bonzende aard van de hoofdpijn, misselijkheid, braken of overgevoeligheid voor licht en geluid uitsluitsel brengen.

Gelijktijdige sinusitis en migraine

Helemaal moeilijk wordt het wanneer een patiënt last heeft van zowel migraine als sinusitis. De twee ziektes kunnen samen voorkomen en chronische sinusitis kan ervoor zorgen dat de migraine verergert. Migrainepatiënten die last hebben van allergieën doen er goed aan hun allergie preventief te behandelen met een steroïdale neusspray of antihistamine. Beide middelen zijn relatief veilig om de ontsteking onder controle te houden.

Ontzwellende sprays hebben een effect op de bloedvaten en daarom worden ze best enkel met mate en kortstondig gebruikt (enkele dagen). Ze zouden (chronische) migraine kunnen triggeren en ze zijn bovendien verslavend. Wanneer een migrainepatiënt reeds preventief behandelt voor allergieën en opstaat met hoofdpijn, gaat het waarschijnlijk om een migraineaanval. Dan is een triptaan allicht een betere keuze.

Tot slot

Het is belangrijk dat artsen de juiste vragen stellen om tot een goede diagnose te komen. Sinusitis staat helaas op de eerste plaats in het rijtje van foutieve diagnoses voor migraine. Niet alle artsen zijn hiervan op de hoogte. De meeste NKO-artsen zijn voldoende onderlegd om ook migraine te behandelen wanneer ze dit vaststellen. Bij twijfel zal de NKO-arts zijn patiënt doorverwijzen naar een neuroloog. Als de patiënt zelf twijfelt, doet hij er goed aan een andere arts te raadplegen voor een second opinion.

Niets uit deze tekst mag in enige vorm worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende.

Bron: Migraine World Summit - Dr. Mark Mehle