1. Home
2. Primaire hoofdpijnsoorten
3. Medicatie afhankelijke hoofdpijn

Medicatieafhankelijke hoofdpijn ( secundaire hoofdpijn)

Overuse of reboundhoofdpijn wordt veroorzaakt door regelmatig, langdurig gebruik van medicijnen om hoofdpijn, zoals migraine, te behandelen. Pijnstillers bieden enkel verlichting bij sporadische hoofdpijn. Als u er meer dan 3 per week inneemt, kunnen ze leiden tot medicatie afhankelijke hoofdpijn.

Deze vorm van hoofdpijn krijgt verschillende benamingen. De meest gebruikelijke zijn overuse hoofdpijn, reboundhoofdpijn, medicatieovergebruikshoofdpijn (MOH) of hoofdpijn door medicatieoverbelasting. Het is een verergering van een bestaande hoofdpijnpathologie (meestal migraine of spanningshoofdpijn) door chronisch overmatig gebruik van medicijnen tegen hoofdpijn of andere pijn. De pijnstillers die hoofdpijnsoorten als migraine moeten bestrijden, effenen dus het pad naar een secundaire hoofdpijnvorm. Het is dan ook belangrijk om te onthouden dat pijnstillers enkel verlichting bieden bij sporadische hoofdpijn. Wanneer je er meer dan drie inneemt per week, kunnen ze leiden tot medicatie afhankelijke hoofdpijn.

Medicatieovergebruikshoofdpijn komt doorgaans meer dan vijftien dagen per maand voor en de aandoening treft meer vrouwen dan mannen. Er is geen specifieke locatie zoals bij clusterhoofdpijn of spanningshoofdpijn. De hoofdpijn kan overal op het hoofd voorkomen. Vaak is de pijn ’s ochtends het meest intens. Bij een poging om het overmatig medicijngebruik te verminderen of te stoppen, kan dit soort hoofdpijn aanvankelijk verergeren. In de meeste gevallen treedt echter een verbetering op binnen twee maanden. Soms is een ziekenhuisopname nodig om te stoppen met de pijnmedicatie, soms volstaat de begeleiding van een arts. Medicatieovergebruikshoofdpijn kan dagelijks of bijna elke dag voorkomen.

Symptomen medicatieafhankelijke hoofdpijn

De symptomen van rebound headache kunnen variëren in plaats, karakter en intensiteit. Ook verschillen de symptomen van persoon tot persoon en afhankelijk van de gebruikte medicatie en de primaire hoofdpijnsoort waarvoor de medicatie genomen wordt. De levenskwaliteit wordt ernstig aangetast.

De meest voorkomende symptomen van hoofdpijn door medicatieoverbelasting zijn:

• misselijkheid
• rusteloosheid
• concentratieproblemen
• geheugenproblemen
• irritatie

Belangrijke aandachtspunten rond pijnstillers en hoofdpijn

• Elke vorm van aanvalsmedicatie tegen hoofdpijn kan overgebruikshoofdpijn veroorzaken, of het nu een onschuldig geachte pijnstiller of een triptaan is.
• Preventieve hoofdpijnmedicatie lokt geen overuse headache uit.
• Pijnstillers die regelmatig voor een andere aandoening dan hoofdpijn genomen worden, lokken geen rebound hoofdpijn uit. Zo zal een pijnstiller tegen artritis geen overgebruikshoofdpijn veroorzaken. Heb je een voorgeschiedenis van migraine en neem je daarnaast ook pijnmedicatie voor andere klachten, dan moet je deze bijkomende pijnstilling wél in rekening nemen.
• Wanneer pijnstillende medicatie trager werkt en steeds minder lang effect heeft is dit een mogelijk teken van medicatieafhankelijke hoofdpijn.
• Wanneer een pijnstiller na twee uur geen effect heeft, neem je best een ander middel. Het heeft geen zin om een tweede keer eenzelfde soort pijnstilling te nemen als die geen effect heeft.

  ---

Diagnostische criteria medicatieafhankelijke hoofdpijn

1. De hoofdpijn wordt niet veroorzaakt door een andere aandoening

2. De hoofdpijn treedt meer dan vijftien dagen per maand op bij een patiënt met een reeds bestaande hoofdpijnstoornis

3. Er was gedurende langer dan drie maanden regelmatig overgebruik van een of meer geneesmiddelen voor de acute of symptomatische behandeling van hoofdpijn

Een juiste diagnose van medicatieovergebruikshoofdpijn is belangrijk omdat patiënten niet verbeteren als de overtredende medicatie niet wordt ingetrokken. Aan de andere kant verbeteren de meeste patiënten met deze hoofdpijnvorm na intrekking, evenals hun reactie op preventieve behandeling.

Bronnen en referenties:

Huisarts en Wetenschap

The Journal of Headache and Pain