Alcohol en migraine

Alcohol is een gekende oorzaak van spanningshoofdpijn en voor velen ook een trigger voor migraine. Migrainepatiënten zijn ook vatbaarder voor de symptomen die bij een kater horen. Het zal dan ook niet verbazen dat migrainepatiënten doorgaans minder alcohol drinken. Maar het is niet zo simpel. Verschillende soorten alcohol hebben verschillende uitwerkingen en elke migrainepatiënt is anders. Daarnaast spelen ook zaken als slaapkwaliteit, hormonenbalans of stress een rol.

Effecten van alcoholgebruik

Een eerste belangrijk effect van alcoholconsumptie is uitdroging. Daarnaast veroorzaakt alcohol verschillende hoofdpijnsoorten. Een daarvan is de uitgestelde hoofdpijn, die vaak pas de volgende dag de kop op steekt. Een andere soort treedt echter veel sneller op, zo’n vijftien minuten tot twee uur na de eerste slok. En voor sommigen is alcohol jammer genoeg een trigger voor migraine.

Veel mensen weten niet dat alcohol ook gevolgen heeft voor de slaapkwaliteit. Het verkort de remslaap en dat zorgt er weer voor dat de hersenen niet optimaal werken. Die slaapkwaliteit is echter een cruciaal punt voor migrainepatiënten. Te veel, te weinig of een onderbroken slaap, het zijn allemaal elementen die de drempel naar migraine verlagen.

Snurken is nog een ander gevolg van alcoholconsumptie. De alcohol zorgt ervoor dat de keelspieren verslappen. Daardoor gaan mensen minder efficiënt ademen en gaan ze snurken. Er komt minder zuurstof in het bloed terecht en in ernstige gevallen (slaapapneu) wordt de zuurstoftoevoer zelfs volledig onderbroken. Daarbij krijgen de hersenen uiteraard ook te weinig zuurstof. Het is dan ook logisch dat dit ook gevolgen heeft voor migraine.

Ook zijn er een aantal toxische effecten. Te veel drinken kan hersenschade veroorzaken en chronisch alcoholisme leidt tot leverschade. Omdat de lever de toxines niet langer goed kan afvoeren, blijven die aanwezig in het lichaam. Dit kan leiden tot vroegdementie, waarbij de cognitieve functie verzwakt, inwendige bloedingen of een ophoping van vocht in de buikholte.

Patiënten die veel alcohol drinken, moeten er daarom ook voor zorgen niet te veel paracetamol te nemen. Zeer grote doses paracetamol kunnen namelijk ook leverproblemen veroorzaken. Bij triptanen is dat niet het geval. Andere medicijnen die een uitwerking hebben op de lever zijn valproïnezuur en topiramaat. Ook deze medicijnen gaan dus niet samen met overmatig alcoholgebruik.

Migraineopwekkende ingrediënten in alcohol

Alcohol bevat histamine, een migrainetrigger, en zorgt er daarnaast ook voor dat het lichaam histamine gaat vrijgeven. Sommige patiënten geven aan dat hun migrainesymptomen verminderen door een antihistaminicum te nemen. Het is vooralsnog echter niet duidelijk of antihistamine kan worden ingezet ter preventie van migraine.

Gist als ingrediënt lijkt niet zo’n boosdoener te zijn en mensen lijken ook eerder hoofdpijn te krijgen van wijn dan van bier. Wel zorgt ook bier ervoor dat mensen sneller en vaker moeten plassen. De daaraan gekoppelde uitdroging kan dan weer wel een migraineaanval in de hand werken. Of suiker in alcohol bijdraagt tot migraine is nog niet duidelijk. Migrainepatiënten die gevoelig zijn aan suiker letter voor de zekerheid best op met gesuikerde alcoholische dranken.

Sulfiet (zwaveldioxide) komt vrij bij het fermentatieproces van wijn en dan vooral bij rode wijn. Wanneer dit fermentatieproces kunstmatig versneld wordt, kan dit gevolgen hebben voor de kwaliteit van de wijn. En dat kan er dan weer voor zorgen dat iemand sneller hoofdpijn krijgt.

Ook tyramine, fenolen en flavonoïden, die in kleine hoeveelheden voorkomen in wijn, kunnen een trigger zijn voor migraine. Donkere, rode wijnen en donkere sterke dranken als brandy en whisky bevatten daarnaast congeners, andere stoffen die vrijkomen bij de fermentatie. Ook deze stoffen zijn gelinkt aan migraine. Helder gekleurde sterke dranken als vodka lijken een veiligere keuze te zijn voor migrainelijders.

Preventie en remedie

Er zijn een aantal zaken die kunnen helpen om alcoholgerelateerde hoofdpijn te voorkomen. Een daarvan is de alcoholinname beperken. Ook hydrateren door voldoende water te drinken is belangrijk. Daarnaast helpt het om niet te drinken op een lege maag. Met een volle maag wordt de alcohol minder snel opgenomen. Het merk en de kwaliteit van de alcohol kunnen ook een belangrijke rol spelen, net als een bepaald wijnhuis of een bepaald bier. Tot slot is het duidelijk beter om niet te snel te drinken.

Migrainepatiënten die graag een glas lusten gaan best op zoek naar een veilige alcoholsoort. Wanneer ze merken dat bepaalde merken, productieprocessen of soorten aanleiding geven tot migrainehoofdpijn, kunnen ze die best vermijden. Ook is het een goed idee om alcoholmengelingen te vermijden, drankjes waarbij verschillende alcoholtypes gemixt worden.

Als patiënten willen nagaan of ze een bepaalde alcoholische drank goed verdragen, kunnen ze dit uittesten op een trigger-arme dag (bv. geen stress, goed geslapen, aangenaam weer). Als ze een eenheid alcohol drinken op zo’n trigger-arme dag en ze krijgen geen migraine, dan is de kans groot dat die bepaalde drank veilig is.

Alcohol volledig schrappen kan tijdelijk nuttig zijn voor patiënten met chronische migraine. Wanneer de migraine onder controle is, kan de patiënt weer af en toe een glas drinken en evalueren wat het effect is en wat de invloed is van bijkomende triggers. Bijsturen is altijd mogelijk

Wanneer mensen een kater hebben, vertonen ze eigenlijk dezelfde symptomen die ook bij migraine horen: lichtgevoeligheid, hoofdpijn, misselijkheid en soms braken. Voldoende water drinken is dan de belangrijkste boodschap voor een snel herstel. Sommigen geven aan dat dranken die rijk zijn aan elektrolyten, zoals sportdrank, daar goed bij helpen. En symptomatische migrainemedicatie zal ook helpen, maar wellicht trager dan wanneer er geen drank in het spel is.

Tot slot

Het is niet noodzakelijk een goed idee om te veralgemenen en alle alcohol te schrappen. Mensen die graag genieten van een glas wijn of bier doen er beter aan te drinken met mate. Voor velen maakt alcohol deel uit van een sociale beleving. Het is belangrijk dat migrainepatiënten dit sociale aspect niet verliezen. Een goede balans zoeken is dus de boodschap.

Niets uit deze tekst mag in enige vorm worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende.

Bron: Migraine World Summit- Dr. Paul Mathew

Website door Livalos