Evolutie van migraine bij oudere volwassenen

Wanneer migrainepatiënten ouder worden lijken er een aantal zaken te veranderen, zowel wat de ziekte zelf als de behandeling betreft. Zo dooft bij veel vrouwen migraine stilaan uit na de menopauze. Andere migrainepatiënten krijgen dan weer te horen dat bepaalde therapeutische behandelingen risico’s meebrengen bij het ouder worden.

Leeftijdsgebonden veranderingen in migrainesymptomen

Veel patiënten ervaren fluctuaties doorheen hun migrainetraject. Soms lijkt de hoofdpijn te veranderen in aard, intensiteit en frequentie. Allereerst vermindert de frequentie van de migrainehoofdpijnen doorgaans met de leeftijd. Symptomen als misselijkheid, overgevoeligheid voor licht en geluid nemen af. Waar de migrainehoofdpijn op jongere leeftijd vaak eenzijdig is, zal ze zich bij oudere volwassenen meer bilateraal voordoen.

Aura kan dan weer net vaker opduiken naarmate een patiënt ouder wordt. Maar dit aura is niet altijd migrainegerelateerd. Ischemie (zuurstofgebrek) kan bijvoorbeeld ook een aura uitlokken. De behandelende arts moet zich dus de vraag stellen of het aura wel degelijk te wijten is aan migraine of eerder aan ischemie. In dat laatste geval gaat het om een secundair aura.

Beroerterisico bij oudere migrainepatiënten

Studies lijken aan te geven dat het risico op een beroerte stijgt bij oudere migrainepatiënten. Maar ook hier is het belangrijk om te erkennen dat er ook andere factoren in het spel zijn. Hoge bloeddruk, cholesterol of cardiovasculaire aandoeningen kunnen eveneens een rol spelen. Statistisch gezien hebben oudere volwassenen sowieso meer kans op een beroerte dan jongere mensen.

Migraine op zich lijkt vooral een risicofactor voor beroerte te zijn bij vrouwelijke patiënten tussen 45 en 50 jaar die ook aangeven last te hebben van aura. Deze specifieke groep heeft daarentegen wel beduidend minder kans op een migrainegerelateerde hartaanval. Deze bevindingen illustreren dat er verschillende mechanismen werkzaam zijn bij een beroerte en bij een hartaanval.

Bij senioren is het aantal beroertes die echt te linken zijn aan migraine klein. Om het risico op migrainegerelateerde beroertes nog verder af te zwakken, is het nuttig om de medicatie onder de loep te nemen. Voor sommigen kan het bijvoorbeeld een optie zijn om aspirine bij te nemen. Het is echter maatwerk, elke migrainepatiënt is anders en elk geval moet individueel bekeken worden door de behandelende arts.

Migraine en de menopauze

Na de menopauze lijkt migraine bij veel vrouwen te verdwijnen. Dat is vaak het geval bij menstruele migraine, waar oestrogeen een grote rol speelt. In deze gevallen verbetert de migraine ook doorgaans tijdens de zwangerschap. Tijdens de perimenopauze krijgen veel vrouwen hormoonvervangende medicatie voorgeschreven. Wanneer die behandeling met oestrogeen om een of andere reden stopgezet wordt, blijkt vaak dat ook de migraine verdwijnt of verbetert. Dit onderstreept duidelijk het belang van oestrogeen als migrainegerelateerde component.

Anderzijds blijkt dat ook bij mannen migraine afneemt na de leeftijd van veertig. Het gaat dus niet enkel en alleen om oestrogeen. Ook zijn er gevallen waarbij de migraine helaas niet ophoudt na de menopauze. Dit noemt men ‘de verbroken menopauzebelofte’ of ‘broken menopause promise’. Sommige mensen zullen helaas last blijven hebben van migraine, ongeacht de leeftijd.

Leeftijdsgebonden wijzigingen in behandelingen

Wanneer migrainepatiënten bloeddrukverlagende middelen nemen, moet de dosis soms verlaagd worden naarmate de jaren verstrijken. Bètablokkers kunnen dan immers duizeligheid en flauwvallen in de hand werken of de symptomen van diabetes maskeren. Verder kunnen bètablokkers een depressie verergeren. Patiënten die al geruime tijd bètablokkers nemen voor migraine zullen dan aanpassingen moeten doorvoeren wanneer ze ouder worden.

Ook een behandeling met triptanen moet bij het ouder worden geherevalueerd worden. Triptanen hebben immers een vaatvernauwende werking en dat kan gevolgen hebben voor het hart en de bloedvaten. Omdat het risico op hart- en vaatziekten stijgt met de jaren, kan het aangewezen zijn de therapie met triptanen te stoppen. Los daarvan kunnen ook elementen als cholesterol, hoge bloeddruk of prediabetes een invloed hebben op hart- en vaatlijden.

Gelukkig kwamen er recentelijk een aantal nieuwe medicijnengroepen op de markt die relatief veilig zijn. Gepants werken relatief kortdurend en ze kunnen preventief gebruikt worden voor migraine, ook bij patiënten met hart- en vaatziekten. Ook ditanen lijken weinig risico mee te brengen op dat vlak. Neuromodulatietechnieken zijn ook veilig voor ouder wordende patiënten. Ze worden enkel afgeraden wanneer patiënten een pacemaker hebben.

Ook CGRP’s lijken redelijk veilig te zijn, maar het nadeel is dat ze een langwerkend effect hebben. Ze kunnen tot wel drie maanden in het lichaam aanwezig blijven. Omdat CGRP’s ervoor zorgen dat de bloedvaten niet gaan uitzetten, kan dit natuurlijk belangrijke gevolgen hebben wanneer een patiënt bijvoorbeeld een hartaanval of een beroerte krijgt. Voor deze groep van medicijnen is er dus nog meer onderzoek nodig.

Tot slot

Alles lijkt erop te wijzen dat migraine verbetert met het ouder worden, zowel bij vrouwen als bij mannen. Toch zullen sommige patiënten nooit helemaal van hun migraine afkomen. Mensen die al op jonge leeftijd last kregen van migraine staan er het slechtst voor. Zij hebben beduidend minder kans dat de migraine verdwijnt naarmate ze ouder worden.

Niets uit deze tekst mag in enige vorm worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de rechthebbende.
Bron: Migraine World Summit Prof. Dr. Gretchen Tietjen