Nekpijn en migraine

Wanneer je aanvalsmedicatie gebruikt voor migraine, kan die ook een verzachtend effect hebben op nekpijn en nekstijfheid. Nekstijfheid is een van de symptomen van migraine.

Voor sommige patiënten is het een voorbode van een migraineaanval. Andere migrainepatiënten hebben dan weer continu nekpijn. Nekpijn kan een trigger zijn of een teken dat er een aanval zit aan te komen. Maar het is ook mogelijk dat de nekpijn veroorzaakt wordt door een structureel, niet-migrainegerelateerd probleem.

Frequentie nekpijn bij migraine

Uit studies blijkt dat 70% van de migrainepatiënten melding maakt van nekpijn in de hoofdpijnfase van een aanval. 48% maakt melding van nekpijn vóór de migraineaanval, in de prodromale of waarschuwingsfase. Heel af en toe komt nekpijn voor ná de hoofdpijnaanval.

Migrainegerelateerde nekpijn

Reumatoïde artritis, artritis in de nek of ruggengraat, discus hernia, fibromyalgie, hersenschudding, whiplash en in zeldzame gevallen Ehlers-Danlos (EDS) en hypermobiliteit kunnen aanleiding geven tot migrainegerelateerde nekpijn.

Mechanisme

Pijnsignalen uit de nekspieren komen samen in de hersenen, meer bepaald in het trigeminale cervicale complex (TCC). Daar lokken de signalen migraine uit. Omgekeerd kan de migraine zelf de nekpijn uitlokken. In het trigeminale cervicale complex komen pijnsignalen uit de nek samen met pijnsignalen uit het hersenvlies, waar migraine vermoedelijk ontstaat.

De aard van de pijn is een belangrijke factor in het diagnoseproces. Een scherpe, stekende pijn is vaak gerelateerd aan zenuwpijn, bijvoorbeeld een discushernia met een geknelde zenuw. Kloppende pijn wijst eerder in de richting van migraine en drukkende pijn is vaak gelinkt aan spanningshoofdpijn.

Nekklachten als symptoom of als trigger

Uit klinische studies blijkt dat nekpijn een trigger is bij 32% tot 57% van de patiënten. Sommige componenten van een migraineaanval zijn echter geen triggers, maar symptomen van de prodromale of waarschuwingsfase. Dat kan het geval zijn bij nek- en schouderpijn.

Invloed van migrainemedicatie op nekklachten

De symptomen van migraine (nekpijn, gevoeligheid voor licht en geluid, misselijkheid) reageren op medicatie. Als de nekklachten onderdeel zijn van de migraine, bestaat de kans dat er ook op dit vlak een verbetering optreedt. Naast onderhoudsmedicatie kunnen in dit geval ook fysiotherapie en trigger point injecties nuttig zijn.

Ook ontstekingsremmende pijnstilling zoals Ibuprofen of Naproxen kan de spierpijn verzachten. Spierontspanners worden doorgaans niet aangeraden bij migraine, maar bij migraine gerelateerde nekpijn kunnen ze wel hun nut bewijzen. Ze worden echter minder vaak voorgeschreven omwille van de gewenning en het verdovende effect.

Cervicogene hoofdpijn versus migraine

Cervicogene hoofdpijn ontstaat in de nek, maar de patiënt voelt enkel pijn in het hoofd. De aandoening is het gevolg van een probleem in de cervicale wervelzuil en de hoofdpijn is dus secundair. Migraine is een primaire hoofdpijnsoort. Er zijn mogelijk genetische of hormonale factoren in het spel, maar er zijn geen onderliggende aandoeningen die de hoofdpijn veroorzaken.

Helaas worden cervicogene en migrainegerelateerde hoofdpijn soms verward. Bovendien kunnen beide aandoeningen ook gelijktijdig voorkomen. Daarom is het uiterst belangrijk dat de arts de juiste diagnostische criteria hanteert. Bij cervicogene hoofdpijn zal op beeldvorming bovendien duidelijk een letsel te zien zijn in de cervicale wervelkolom of het zachte nekweefsel.

Zenuwwortelpijn versus migraine

Zenuwwortelpijn of occipitalis neuralgie ontstaat in de occipitale zenuwen, die zich uitstrekken van bovenaan de nek, door de spieren naar de achterkant van de schedel. Een ontsteking van deze zenuwen kan leiden tot pijn ter hoogte van de schedelbasis.

Ook deze pijn wordt vaak verward met migraine. Occipitale neuralgie wordt gekenmerkt door pijnaanvallen die enkele seconden tot minuten aanhouden. Patiënten omschrijven de pijn als stekend en scherp. Bij migraine duurt de pijn langer, enkele uren tot wel drie dagen lang. Deze pijn is bonzend en drukkend.

Occipitale neuralgie versus migraine

Bij occipitale neuralgie ontstaat de nekpijn door een ontsteking of letsel in de achterhoofdszenuw. Die loopt van bovenaan de wervelzuil naar de schedel. Het is een scherpe, stekende pijn die slechts enkele seconden tot minuten aanhoudt. De pulserende, drukkende pijn bij migraine houdt vier uur tot drie dagen aan

Migraine en chronische hoofdpijn worden vaak behandeld met een nervus occipitalis infiltratie. Daarbij wordt de occipitale zenuw in het achterhoofd lokaal verdoofd. Deze behandeling heeft ook een positief effect bij zenuwwortelpijn en andere hoofdpijnsoorten. Ook Botox kan succesvol worden ingezet in de behandeling van migraine en migrainegerelateerde nekpijn.

Diagnose en doorverwijzing

Uitzoeken of nekpijn structureel is of het gevolg van migraine vergt ervaring. De arts zal daarvoor terugplooien op diagnostische criteria, de medische voorgeschiedenis van de patiënt, een fysiek onderzoek, beeldvorming en een bevraging naar de aard van de pijn.

Is de nekpijn een gevolg van een structureel probleem, dan kan de patiënt doorverwezen worden naar een wervelzuilspecialist. Voor de behandeling van nekpijn is een multidisciplinair team met een neuroloog, orthopedisch chirurg, pijnspecialist, kinesist, psycholoog en andere specialisten de beste keuze. Bij structurele nekproblemen zal de arts meestal kiezen voor epidurale injecties, facetinfiltraties of radiofrequente ablatie.

Behandeling van migrainegerelateerde nekpijn

Er zijn verschillende mogelijkheden zoals fysiotherapie, injecties, acupunctuur, dry needling, radiofrequente ablatie of massage. Sommige migrainepatiënten zijn al gebaat bij koude kompressen of een warmtekussen. Ook een goede houding, stretchoefeningen, beweging en magnesiumsupplementen zijn een optie. De slaaphouding en het hoofdkussen zijn ook belangrijk. Zelfs afvallen kan een positieve invloed hebben op nekpijn.

Ook psychotherapieën zoals biofeedback of cognitieve gedragstherapie zijn het overwegen waard. Vaak gaan deze therapieën gepaard met relaxatie of meditatie. In het uiterste geval zal de specialist een operatieve ingreep voorstellen. Het is belangrijk om te weten dat de behandeling heel persoonlijk is. Wat werkt voor de ene patiënt, zal niet noodzakelijk werken voor de andere.

Tot slot

In de behandeling van migrainegerelateerde nekpijn is preventie erg belangrijk. Een gezonde levensstijl, zelfzorg en een goed inzicht in de triggers kunnen veel pijn voorkomen. Met een migrainedagboek kan de patiënt zelf patronen leren herkennen. Het kan een erg nuttige tool zijn om tijdig bij te sturen.

Website door Livalos